مقایسه قافیه زبان عربی و فارسی دری
نویسنده: محمد اسماعیل ناصری استاد بخش زبان عربی دانشگاه کابل – افغانستان
ismailnaseri550@gmail.com
چکیده
علم قافیه در میان زبانهای عربی و فارسی‌دری، کاربردهای ویژهای دارد و خصوصیات مختص بهخود را داراست. قافیه یک اصطلاح قدیمی است که با شعر عربی از آغاز شعر وشاعری ارتباط تنگاتنگ داشته، وهم درابیات شعری اش قابل درک است، هرگاه بیت؛ به میان آمده از عدد متساوی مقاطع صوتی منظم به گونه‌ی مخصوص آن طوری که همه ابیات یک قصیده همراه یک دیگر هم‌گون باشند را گویند. بناء قافیه شامل مقاطع صوتی ( کمیت صوتی منظم که امکان تقسیم اش به واحد کوچکتر از خودش امکان پذیر نباشد، و آن عبارت از یک کتله واحد وصوتی است که دفعتا به آن نطق کرده می‌شود؛ مانند: کلمه قفا که متشکل از دو مقطعه صوتی ( قــ ) و ( ـفا ) به میان آمده ولی به واحد کوچکتر از خودش قابل تجزیه نیست. میان انواع قافیه در زبان عربی و زبان فارسی تفاوتهای وجود دارد. چنانکه در قافیه عربی به دو گونه مطلق ومقید ولی مطلق آن به هشت گونه و مقید آن به چهارگونه است و در قافیه فارسی دری به بیست گونه مطلق آن است ولی مقید آن به پنج گونه است.، همین فرق میان عیوب قافیه هم وجود دارد. همچنین شباهت‌های بسیاری نیز بین این دو، وجود دارد. از آنجایی که علم قافیه از جمله مباحث اساسی علم عروض است و دارای گونههای مختلف و کاربرد وسیع در دو زبان فارسی دری و زبان عربی دارد، بر آن شدیم تا به بررسی قافیه در دو زبان فارسی دری و عربی بپردازیم. در تحقیق این موضوع از شیوه‌ی کتابخانه‌ی استفاده شده است.
کلید واژها: حروف و حرکات قافیه، قافیه زبان عربی و فارسی، ویژگیهای قافیه عربی و فارسی دری.