بن مایه های مشترک تاریخ معاصر ایران در رمانهای ایرانی و عربی
(مطالعه موردی: «سباق المسافات الطویله» از عبدالرحمن منیف و «مومیایی» از جواد مجابی)
معصومه قنبرنژاد[۱]
دکتر رضا ناظمیان[۲]
[۱]دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک (نویسنده مسؤول)
[۲] دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
چکیده
برخی از رمان نویسان با علاقهای که به انعکاس تاریخ و نقد آن دارند وقابع تاریخی را به طور مستقیم یا در قالب نماد، دستمایه کار خود قرا میدهند و آثارشان در زمره رمانهای تاریخی قرار میگیرد. رحیم زاده صفوی و مشفق کاظمی و صنعتی در ایران و جرجی زیدان و نجیب الکیلانی و عبدالرحمن منیف و حنا مینه در جهان عرب، از پیشگامان رمان تاریخی و سیاسی به شمار میروند. رمان سباق المسافات الطویله (خیز از دور) عبدالرحمن منیف و مومیایی جواد مجابی از جمله رمانهای تاریخی هستند که در آن ها واقعیت و تخیل به گونهای هنرمندانه در هم آمیخته است. در زمینه مضمون و محتوا، موضوع ملی شدن صنعت نفت و تقابل مصدق با امپریالیسم مورد بحث قرار میگیرد و در زمینه تکنیک، بر ساختارگزارشی ، زاویه دید تک صدایی و چند صدایی و نمادگرایی تاکید میشود. این مقاله که به شیوه توصیفی ـ تحلیلی نوشته شده بر بنمایههای مشترک دو رمان انگشت میگذارد و به این نتیجه میرسد که منیف و مجابی در انتخاب موضوع رمان، دیدگاه مشترکی داشتهاند ولی فرآیند پرداختن به موضوع و ابزارهای تکنیکی آنان متفاوت بوده است.
واژه های کلیدی : منیف – سباق المسافات الطویله – مجابی – مومیایی – تاریخ معاصر ایران